1969 - Tournée po Ameryce Południowej i Środkowej

W 1969 roku zabrzanie po raz kolejny w przerwie między rozgrywkami udali się na tournée po Ameryce Południowej i Środkowej. W trakcie 46 dni spędzonych zagranicą zespół rozegrał 13 spotkań towarzyskich: 6 w Kolumbii, 3 w Ekwadorze i 4 w Kostaryce. Pierwsze trzy mecze w Kolumbii rozgrywane były o Puchar Bogoty, ale po wygranej i dwóch remisach zabrzanie zajęli w tym mini-turnieju drugie miejsce.

Prezes klubu Eryk Wyra opiekę nad zespołem podczas zagranicznego pobytu przekazał dyrektorowi Zabrzańskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego, a zarazem przewodniczącemu Rady Opiekuńczej Klubu – mgr inż. Ludwikowi Jaworskiemu. Jak można przeczytać w klubowych kronikach z roku 1969, siedemnastu zawodników pod wodzą trenera Gézy Kalocsaya wyjechało do Ameryki w nowych garniturach z klubowymi emblematami. – Chcemy powtórzyć wyniki z ubiegłego roku i pragniemy godnie reprezentować polski futbol – mówił Stanisław Oślizło przed wyjazdem. Do Bogoty, stolicy Kolumbii, Górnik Zabrze podróżował przez Paryż, Londyn, Wyspy Bahama i Miami. W skład delegacji wchodzili: wspomniany wcześniej Ludwik Jaworski, przewodniczący wydziału ligi PZPN – Bolesław Górnicki oraz trener Géza Kalocsay, doktor zespołu Franciszek Pilch i zawodnicy.

Kadra Górnika Zabrze na tournée po Ameryce Południowej i Środkowej w 1969 roku:

Rainer Kuchta, Erwin Wilczek, Stefan Florenski, Roman Lentner, Henryk Latocha, Alfred Olek, Alojzy Deja, Włodzimierz Lubański, Hubert Kostka, Romuald Poloczek, Jerzy Wilim, Hubert Skowronek, Zygfryd Szołtysik, Jerzy Musiałek, Jan Gomola, Jerzy Gorgoń, Stanisław Oślizło

12.01.1969 - Santa Fe - Górnik Zabrze 0:2 (0:1)

12.01.1969 (Kolumbia)
Górnik Zabrze – Santa Fe 2:0 (1:0)
1:0 – Lubański 23'
2:0 – Lubański 56'

Górnik: Gomola – Kuchta, Florenski, Oślizło, Latocha – Olek, Wilczek, Deja – Szołtysik, Lubański, Musiałek (Lentner)
Santa Fe: Ovajero – Carion, Llanos, Maya, Galeano – Retat (Valtinho), Basilico, Pipco – Canon, Pospiti (Klinger), Vasquez
Sędzia: Canesca (Chile)
Widzów: 25 000

Ulewny deszcz jaki towarzyszył meczowi w pierwszej połowie nie przeszkodził górnikom w zrealizowaniu swych planów taktycznych. Przejęli oni z miejsca inicjatywę, dyktując tempo i narzucając Kolumbijczykom własny styl gry. Zabrzanie stosowali na przemian w zależności od sytuacji raz krótkie, raz długie podania. Piłkarzom Santa Fe styl taki wybitnie nie odpowiadał. Szczególnie kłopoty sprawiały im prostopadłe, zaskakujące podania z zastosowaniem pozycyjnych zmian. Nie mogli się w tym absolutnie połapać. Walczyli ambitnie, ale przewaga Górnika rosła z minuty na minutę. Była to przede wszystkim zasługa Szołtysika, Olka i Dei. Zawodnicy ci całkowicie opanowali środkową strefę boiska z której raz po raz inicjowali akcje zaczepne. Pierwszą bramkę dla zabrzan zdobył w 23 min. Lubański. Strzelcem drugiej był również Włodek. Uzyskał ją po przerwie, w 56 min. Lubański, Szołtysik oraz Olek byli najlepszymi zawodnikami drużyny polskiej. Wyrazy uznania należą się jednak wszystkim piłkarzom Górnika. Zdobywca Pucharu Polski rozegrał doskonały mecz, nie mając w swych szeregach słabego punktu. Warto przypomnieć, że w ubiegłorocznym turnieju w Bogocie zabrzanie wygrali z Santa Fe 3:1
Źródło: Sport, 15 stycznia 1969

17.01.1969 - CD Los Millonarios - Górnik Zabrze 2:2

17.01.1969 (Kolumbia)
Górnik Zabrze – Millonarios Bogota 2:2
Bramki dla Górnika: Wilim

Piłkarzom Górnika nie udało się w drugim występie w Kolumbii powtórzyć wyniku jaki uzyskał z Millonarios w lipcu ub. roku (5:0)! Tym razem zabrzanie musieli się zadowolić remisem 2:2. Rezultat nie jest na pewno zły. Oczekiwaliśmy jednak, że po świetnym występie przeciwko Santa Fe górnicy dadzą też sobie radę z jedenastką "milionerów". Niestety, napastnicy nie wykorzystali kilku dogodnych pozycji w ostatniej fazie spotkania i w rezultacie Górnik "tylko" zremisował. Bliższych szczegółów spotkania nie znamy. Prezentujemy więc tylko jego fragment przekazany przez telefoto...
Źródło: Sport, 20 stycznia 1969

19.01.1969 - Węgry (reprezentacja olimpijska) - Górnik Zabrze 2:2 (0:1)

19.01.1969 (Kolumbia)
Górnik Zabrze – Węgry 2:2 (1:0)
1:0 – Deja 12'
1:1 – Szoeke 70'
2:1 – Szołtysik 73'
2:2 – Szurgent 86'

Górnik: Gomola – Kuchta, Oślizło, Florenski, Gorgoń, Latocha, Wilczek, Deja, Szołtysik, Lubański, Wilim
Węgry: Szentmihalyi, Kaposta, Meszoely (Olah), L.Dunai, Bankuti, Szalai, Menczel, Szoeke, Branikovits, Szurgent, Juhasz

Któż może znać lepiej zalety i wady węgierskiego futbolu od dr Gezy Kalocsaia? Opiekun Górnika pilnie obserwował jedenastkę trenera Janosa Palfaia w jej zwycięskich spotkaniach z Millonarios (2:0) i Santa Fe (5:2). W wyniku tych obserwacji podjął decyzję: gramy z maksymalną ostrożnością, asekurujemy bramkę, by powstrzymać huraganowe ataki przeciwnika, a kiedy znajdziemy się w posiadaniu piłki, nacieramy czwórką i piątką zawodników. Ośliźle powierzył Kalocsai rolę wymiatacza, a czwórkę obrońców tworzyli: Kuchta, Florenski, Gorgoń i Latocha. Wilczek, Deja i Szołtysik otrzymali zadanie opanowania środka pola i wspierania wysunięte do przodu żądła - Lubańskiego i Wilima.
Była to, jak wykazały już pierwsze minuty, najbardziej słuszna taktyka. Węgrzy bowiem natarli z ogromną pasją, ich napastnicy bez przerwy "krążyli" w okolicach bramki Gomoli, ale niewiele umieli wskórać. Zabrski mur okazał się monolitem, w którym trudno było znaleźć chociażby małą szczelinę. W okresie kiedy defensywa Polaków toczyła heroiczne boje z szybkimi i świetnie wyszkolonymi zawodnikami Madziarów, którym z odsieczą śpieszył ofensywnie grający obrońca Kaposta - Deja zdobył prowadzenie. W 12 min. Lubański wymanewrował dwu obrońców, dostrzegł wychodzącego na wolną pozycję Deję i młody pomocnik strzałem z 12 metrów strzelił w górny róg.
Publiczność, która wcześniej oklaskiwała techniczne fajerwerki w wykonaniu Szoeke, Branikovitsa i Dunaia, teraz zmieniła obiekt sympatii. Brawa przeznaczyła dla dojrzałości taktycznej górników i ich skutecznej gry w obronie oraz kontratakach. Okazji do nagradzania dojrzałej gry zabrzan miała w pierwszej połowie sporo. Wprawdzie optycznie w dalszym ciągu przeważali Węgrzy, ale każda kontra w wykonaniu Lubańskiego i Wilima wytwarzała w ich linii obronnej znacznie więcej zamieszania niż stała przewaga Madziarów.
W przerwie nad Bogotą przeszła ulewa. Jeszcze przez pierwszy kwadrans drugiej części dawała się we znaki zarówno piłkarzom jak i kibicom. Ale najbardziej jej skutki odczuwał Gomola. Najpierw brawurowo obronił strzał Branikovitsa, później sparował "dobitkę" i... nie podniósł się z ziemi. W ekipie zabrzan zapanowała ogromna konsternacja. Gomolę zniesiono z boiska i przez kilka minut zastanawiano się, kto ma zająć jego miejsce. Z odsieczą pośpieszyli działacze Millonarios i... rezerwowy bramkarz tego klubu przywdział dres Górnika. Spisywał się nie najgorzej, ale do klasy Kostki i Gomoli jeszcze mu daleko. W 70. minucie skapitulował przed strzałem Szoeke z najbliższej odległości. 1:1. Górnicy zdawali sobie sprawę, że tylko zwycięstwo zapewni pierwsze miejsce w turnieju. Ruszyli więc do ataku i szybko zdobyli ponownie prowadzenie. Jego autorem był Szołtysik, który kapitalnie strzelił z 30 metrów. Piłka trafiła jeszcze po drodze w nogę Olaha i zmylony Szentmihalyi nie miał żadnych szans obrony...
Górnik już był w przysłowiowym "ogródku', już witał się z ogromnym pucharem (waży 10 kg). Aż do 86 minuty skutecznie odpierał desperackie ataki rywala. I właśnie na cztery minuty przed końcem padło wyrównanie. Autorem bramki był Szurgent, a jej współautorem Kaposta. Prawy obrońca zapędził się daleko do przodu, wypuścił prostopadłym podaniem Szurgenta i ten strzelił nie do obrony.
Zwycięzcami turnieju została w ten sposób olimpijska reprezentacja Węgier w której szeregach aż roi się od zawodników, którzy występowali już w narodowej drużynie. Zabrzanie musieli się zadowolić drugim miejscem oraz pochlebnymi recenzjami. Komentator "El Tiempo" napisał po zakończeniu turnieju: "Węgrzy byli na pewno najbardziej efektownie grającą drużyną, ale mistrz Polski raz jeszcze potwierdził, że doskonale rozumie zasady nowoczesnego futbolu, że potrafi skutecznie bronić i groźnie kontratakować."
Źródło: Sport, 22 stycznia 1969

24.01.1969 - Kolumbia - Górnik Zabrze 0:2 (0:1)

24.01.1969 (Kolumbia)
Górnik Zabrze – Kolumbia 2:0 (1:0)
1:0 – Deja 31'
2:0 – Szołtysik 54'

Górnik: Gomola – Kuchta, Oślizło, Florenski, Latocha (70’ Gorgoń), Musiałek, Wilczek, Deja, Skowronek, Wilim, Szołtysik

Fragment wywiadu z Hubertem Kostką, który przedwcześnie wrócił do kraju po kontuzji nabytej się na jednym z treningów w Kolumbii:
- Drużyna Górnika wygrała 2:0 występując w tym pojedynku w zestawieniu:Gomola, Kuchta, Oślizło, Florenski, Latocha (na 20 min. przed końcem spotkania Latochę zastąpił Gorgoń), Musiałek, Wilczek, Deja, Skowronek, Wilim, Szołtysik. Mimo poważnego osłabienia chłopcy rozegrali najlepsze z dotychczasowych spotkań. Słowem forma zwyżkuje, w następnych meczach wyniki powinny być również dobre. Pierwsza połowa pojedynku z reprezentacją Kolumbii była raczej wyrównana. W tym okresie Górnik zdobył bramkę z kapitalnej akcji zainicjowanej przez Kuchtę, ten przekazał piłkę do Skowronka, który scentrował ją pod bramkę przeciwnika, a nadbiegający Deja nieuchronnym strzałem z woleja z odległości ok. 6 metrów zdobył prowadzenie. Druga połowa była już jednostronnym popisem polskiego zespołu, który nadawał ton grze czego efektem była druga bramka uzyskana po solowym zagraniu Szołtysika. Po minięciu dwóch obrońców, wyciągnął on w pole bramkarza i ten ponownie musiał wyjmować piłkę z siatki. O przewadze Górnika świadczy fakt, że Kolumbijczycy nie stworzyli przez całe spotkanie żadnej groźniejszej sytuacji. Muszę tu wspomnieć, że najlepszym zawodnikiem meczu był zdobywca drugiego gola - Szołtysik. Obok niego w polskim zespole doskonałą partię rozegrał Oślizło.
Źródło: Sport, 27 stycznia 1969

26.01.1969 - Deportivo Cali - Górnik Zabrze 1:1 (1:0)

26.01.1969 (Kolumbia)
Górnik Zabrze - Cali Deportivo 1:1 (0:1)
Bramka dla Górnika: Musiałek

I znów otrzymaliśmy z agencji wyniki kolejnego meczu piłkarzy Górnika Zabrze w Kolumbii. Bramkarz Hubert Kostka, który w niedzielę wrócił do kraju (powód: kontuzja), powiedział, że jego drużyna miała spotkać się w niedzielę z klubowym zespołem Cali w mieście o tej samej nazwie. Wynik powinien zatem nadejść w poniedziałek rano, ale nie otrzymaliśmy go z agencji nawet we wtorek.
Warszawski "Express Wieczorny" podał, że "piłkarze Górnika rozegrali w Bogocie mecz z miejscową drużyną ligową i zremisowali 1:1 (0:1). W 2 min. po przerwie Polacy zdobyli bramkę, ale sędzia jej nie uznał..." Nie podano nawet nazwy drużyny kolumbijskiej! Zadzwoniliśmy do sekretariatu Górnika. Usłyszeliśmy, że okrężną drogą radiową dotarł do Zabrza wynik 1:1 i że bramkę strzelił Szołtysik (przyp. red. w artykule jest błąd - strzelcem bramki był Musiałek). Górnik powinien był grać z Cali.
Następny mecz rozegrają Górnicy z reprezentacją Kolumbii w Medellin.
Źródło: Trybuna Robotnicza, 29 stycznia 1969

30.01.1969 - Kolumbia - Górnik Zabrze 0:1 (0:0)

30.01.1969 (Kolumbia)
Kolumbia - Górnik Zabrze 0:1 (0:0)
0:1 - Wilim 58'

Nowy, cenny sukces odnieśli piłkarze Górnika Zabrze podczas swojego tournee po Ameryce Południowej. W rewanżowym spotkaniu, rozegranym wobec 22 tys. widzów na stadionie Atansio Giradot w mieście Medellin Górnik Zabrze pokonał reprezentację Kolumbii 1:0 (0:0).
Jedyną bramkę w tym meczu zdobył Skowronek (przyp. red. w artykule wystąpił błąd - strzelcem bramki był Wilim) w 58 minucie. I tym razem górnicy mieli wyraźną przewagę nad reprezentantami Kolumbii, którzy przygotowują się do rozgrywek eliminacyjnych przed mistrzostwami świata.
Źródło: Przegląd Sportowy, 1 lutego 1969

02.02.1969 - Deportivo Quito - Górnik Zabrze 1:5

02.02.1969 (Ekwador)
Górnik Zabrze - Deportivo Quito 5:1
Bramki dla Górnika: Deja (trzy), Wilim, Musiałek

Po występach w Kolumbii piłkarze Górnika Zabrze rozegrali pierwszy mecz w Ekwadorze. Ich przeciwnikiem na stadionie Atahualta w Quito był mistrz Ekwadoru. Polacy górowali zdecydowanie nad swoim przeciwnikiem i odnieśli wysokie zwycięstwo 5:1. Mecz obserwowało 20 tysięcy widzów.
Źródło: Sport, 3 lutego 1969

09.02.1969 - Barcelona Guayaquil - Górnik Zabrze 0:2 (0:1)

09.02.1969 (Ekwador)
Górnik Zabrze – Barcelona Guayaquil 2:0 (1:0)

Piłkarze Górnika nie znają w Ameryce słowa "porażka". W Kolumbii rozegrali 6 meczów, notując trzy zwycięstwa i trzy remisy. W Ekwadorze, gdzie przebywają obecnie, spisują się jeszcze lepiej. O imponującym zwycięstwie 5:1 nad mistrzem kraju, Deportivo Quito, informowaliśmy już w piątkowym "Sporcie". W dwa dni później zabrzanie wystąpili w Guayaquil, wygrywając z miejscową Barceloną 2:0 (1:0).
Barcelona to jedna z najbardziej znanych drużyn Ekwadoru, wielokrotny mistrz kraju. Zasłużony sukces Górnika oglądało 30.000 widzów.
Źródło: Sport, 10 lutego 1969

??.02.1969 - Liga Deportiva Universitaria - Górnik Zabrze 0:3

??.02.1969 (Ekwador)
Górnik Zabrze – Deportivo Universitario 3:0
1:0 - Lubański
2:0 - Lubański
3:0 - Szołtysik

Po Deportivo Quito i Barcelonie Guayaquil również trzeci czołowy zespół Ekwadoru Deportivo Universitario musiał uznać wyższość Górnika Zabrze. Mecz z tą drużyną rozegrany na stadionie Atahualpa, zabrzanie wygrali 3:0. Dwie bramki dla drużyny polskiej zdobył Lubański, strzelcem trzeciej był Szołtysik. Górnicy - jak donosi agencja UPI - zademonstrowali grę na "najwyższym poziomie".
Wraz z Górnikiem wystąpił na stadionie Quito wielokrotny mistrz CSRS, Dukla Praga. Przeciwnikiem prażan był mistrz kraju Deportivo Quito, który uległ przed tygodniem Górnikowi 1:5. Dukla miała znacznie cięższą przeprawę, ale odniosła również zwycięstwo. Końcowy wynik brzmiał 3:1 dla prażan.
Zarówno Polacy jak i Czesi otrzymali entuzjastyczne recenzje prasowe. Miejscowi eksperci piłkarscy doszli zgodnie do wniosku, że mecz Górnika z Universitario należał do najlepszych jakie od wielu lat oglądano w stolicy Ekwadoru.
Źródło: Sport

16.02.1969 - Liga Deportiva Alajuelense - Górnik Zabrze 2:3 (2:2)

16.02.1969 (Kostaryka)
Górnik Zabrze – Liga Deportiva Alajuelense 3:2 (2:2)
Bramki dla Górnika: Lubański (dwie) oraz Szołtysik

Kolejne zwycięstwo odnieśli za oceanem piłkarze Górnika Zabrze. W San Jose rozpoczął się turniej piłkarski, w którym obok nich uczestniczą trzy zespoły z Kostaryki. W pierwszym swym występie w turnieju Górnicy wygrali z Ligą Deportiva Alajuelense 3:2 (2:2). Bramki zdobyli dla zwycięzców Lubański - 2 i Szołtysik. W najbliższy poniedziałek Górnik zmierzy się z Cartagines, a w piątek z mistrzem Kostaryki - Saprissa.
Źródło: Dziennik Zachodni, 16 lutego 1969

17.02.1969 - CS Cartagines - Górnik Zabrze 0:2 (0:0)

17.02.1969 (Kostaryka)
Górnik Zabrze – Cartagines 2:0 (0:0)
1:0 - Lubański
2:0 - Wilim

Obawy o przemęczenie piłkarzy Górnika okazały się płonne. Drugi z kolei występ zdobywcy Pucharu Polski w stolicy Kostaryki, San Jose, przyniósł mu łatwe zwycięstwo nad miejscowym Cartagines 2:0. Strzelcami bramek, które padły w drugiej połowie byli Lubański i Wilim.
Źródło: Sport, 19 lutego 1969

21.02.1969 - Deportivo Saprissa - Górnik Zabrze 1:3 (1:1)

21.02.1969 (Kostaryka)
Górnik Zabrze – Saprissa 3:1 (1:1)
0:1 - Leon 20'
1:1 - Lubański 42'
2:1 - Lubański 65'
3:1 - Lubański 85'

Pasmo zwycięstw piłkarzy Górnika Zabrze trwa. W ostatnim meczu turnieju piłkarskiego w San Jose zabrzanie pokonali mistrza Kostaryki Saprissa 3:1 (1:1). Gospodarze zdobyli wprawdzie prowadzenie w 20 min. ze strzału Leona, ale potem musieli się ugiąć przed wyższą techniką i większą dojrzałością taktyczną Polaków. W świetnej formie znajduje się zwłaszcza Włodzimierz Lubański, który uzyskał piękny hat-trick zdobywając trzy kolejne bramki w 42, 65 i 85 minucie. Przypominamy, że Górnik wygrał w tym turnieju wszystkie trzy mecze zajmując zdecydowanie pierwsze miejsce.
Ponieważ mecz w Nowym Jorku nie mógł dojść do skutku w niedzielę w godzinach nocnych czasu polskiego Górnik zmierzy się z jedenastką Herediano, a w poniedziałek uda się w drogę powrotną do kraju.
Źródło: Trybuna Robotnicza, 24 lutego 1969

24.02.1969 - CS Herediano - Górnik Zabrze 2:1 (1:1)

24.02.1969 (Kostaryka)
Górnik Zabrze – Herediano 1:2 (1:1)
1:0 - Wilim
1:1 – Daniels
1:2 - Wanchope

Dziewięć zwycięstw i trzy remisy uzyskali piłkarze Górnika Zabrze w swych dotychczasowych występach za Oceanem. Dopiero wczoraj w ostatnim swym pojedynku zmęczeni długotrwałym tournee zabrzanie doznali pierwszej porażki, przegrywając w Kostaryce z Heredianą 1:2 (1:1). Bramkę dla Górnika zdobył Jerzy Wilim, a dla zwycięzców Daniels i Wanchope. Po tym meczu Polacy wracają do kraju.
Źródło: Trybuna Robotnicza, 25 lutego 1969